Amal-I-Salih.Vol.3

'AMAL-I-SĀLIH
OR
SHĀH JAHĀN NĀMAH

MUHAMMAD SĀLIH KAMBO

(A COMPLETE HISTORY OF THE EMPEROR SHAH JAHĀN)

VOLUME III
PRINTED AT THE BAPTIST MISSION PRESS PUBLISHED BY THE ASIATIC SOCIETY OF BENGAL CALCUTTA: \ 1939
[Page 124]

1. اغاز سال بیست و پنجام از جلوس مبارک

روز یکشنبه غّرهً جمادي الثاني سنه یک هزار و شصت و یک موافق سي و یکم اردي بهشت ماه آلهي آغاز سال فرخنده فال بیست و پنجم جلوس میمنت مانوس از کنار رودبار راوي کوچ فروغ ناصیهً دولت و اقبال بادشاهزاده بلند اقبال را بعنایت خلعت خاصه و سرپیچ گران بها از لآلي و زمرد که اکثر اوقات برفرق همایون مي بستند سر بلند ساخته با سلطان سلیمان شکوه دستوريً معاودت لاهور دادند – بعد از ورود بساحل آب چناب کشتیها را با یکدیگر پیوسته پل بستند و بآسانيً تمام ازآن راه [Page 125] کشاده گزشتند – بادشاهزاده مراد بخش از کابل آمده شرف اندوز ملازمت گردید و بعنایت خلعت خاصه و دو اسپ از طویلهً خاصه با زین * طلا و صاحب صوبگيً ملوه مشمول عواطف گشته دستوري یافت

چون اوایل برسات از امساک و اواخر از افراط باران بمزروعات خالصه شریفه صوبهً پنجاب حاصلش قریب بچهل کرور دام نزدیک بصد لک روپیه است آفت رسید بود سعد الله خان را بجهت تشخیص معاملات پنجاب و استمالت رعایا درین جا گزاشته بسه کوچ به بهنبر و ازآن مکان در عرض پنج روز به تهنه نزول نموده پانزدهم در پنوج نزول اشرف فرمودند – و شانزدهم پنج و نیم کروه راه پیموده اعتقاد آباد را بقدوم اشرف مورد برگات گردانیدند – از بسیاريً نشیت و فراز و ناهمواري و تنگيً راه اعلی حضرت تصدیع تمام یک پهر روز مانده بمنزل رسیدند و ملکهً دوران باهل محل بادشاهي وقت شام وارد گشتند – هفدهم از کتل حسیدر آباد که از سر کتل تا پا برف بود و بعضی جا یک گز و بعضی جا کمتر ارتفاع داشت آنرا لکدکوب نموده همه جا زینه بریده بودند عبور نموده در الدهي حیدرآباد که از منزل گشته دو کروه بود نزول تجلال فرمودند – هژدهم باوري و نوزدهم بدیوي و بیستم باره موله مخیم سرادق دولت و اقبال گشت – و از آنجا بیست و یکم بر کشتي که امیر الامرا قبّه و ستونش از طلای ناب و غلافش از زربفت ترتیب داده و دیگر سفاین سرکار خاصه که در کمال زیب و زینت ساخته شده بود سایر خدمه محل سوار شده با هزاران شادماني متوجه شهر گشتند – و جا بجا خرامان و تفّرج کنان مرحله پیماه گردیده شب در سرادق عصمت که بر ساجل دریا نزدیک لولي پور برپا شده بود گزرانیدند – دوم در باغ که بر ساحل رودبار بهت که بکمال زیبايً و زینت احداث پدیرفته نزول فرمودند – بیست و سوم روز [Page 126] مبارک دوشنبه ساحت دولتخانهً سپهر نشانه کشمیر را از پوتو ورود مسعود غیزت افزای طارم چارم گردانیدند – بیست و ششم منزل امیر الامرا بیمن مقدم خاقان بنده نواز مورد برکات و مصدر سعادات گردید – خان معز الیه بشکر این مرحمت والا از جواهر و اقسام اقمشهً نفیسهً کشمیر بقیمت یک لک و بیست هزار روپیه گزرانیده سر تفاخر از اوج فلک در گزرانید – دوم رجم سعد الله خان که در وزیر آباد چندی بجهت تنقیح معاملات پنجاب مانده بود آمده ملازمت نمود – محمد صفي پسر اسلام خان که به بیجا پور نزدیک عادلخان رفته بود آمده ملازمت نمود – وپیشکش بادشاهي که از نقد و جنس و افیال چهل لک روپیه بود و بجهت باشاهزادهً جهانیان بیگم صاحب از نقد و جنس پنج لک روپیه و برای مهین اختر برج خلافت نقد و جنس و افیال بقیمت پانزده لک روپیه آورده بود بعرض اقدس رسانید – کنور رام سنگه ولد راجه رام سنگه باضافهً * پانصد بمنصب هزار سوار مفتخر گردید

چون حقایق آگاه ملّا شاه بدخشی از مریدان قدوة المحققین میان میربدیدن بادشاه معارف گاه آمده فیض صحبت دریافت چهارم این ماه بادشاه درویش نواز بمسجدی که از سرکار ملکهً زمان بادشاهزادهً جهان بیگم صاحب برای عبادت کاه او بصرف چهل هزار روپیه و عمارت اطرافش بجهت بودن فقرا در کمال صفا و پاکیزگي بمبلغ بیست هزار روپیه صورت اتمام یافته بود تشریف فرمودند – آن خلوت گزین زاویه تجرید بدولت مجالست رسیده از سخنان بلند حقایق و معارف بهرهً وافی اندوخت – دهم دویست اشرفي بشیخ یحیی گیلاني مرحمت فرمودند – و فرجدايً پنوج و کاشال و دمیال بجبارقلي ککهر مقرر ساختند – دوازدهم آدم خان ولد علي تبّتي و محمد مراد برادر زادهً او را بعنایت خلعت [Page 127] سرفراز ساخته با علیم بیگ و نعیم بیگ پسران سلیم بیگ کاسغري که ضامن آدم و محمد مراد شده بودند با گروهی از زمینداران کشمیر رخصت فرمودند که به تبت رفته میرزايً را که بر هنمونيً ادبار رو از بندگي تافته مستاصل سازند و ولایت تبت بتصرف در آورده بضبط و ربط مهمات آنجا * پردازند

ملا فروغي شاعر که در نکته سنجي طبع موزون دارد مثنوي در تعریف شاهجهان آباد از نظر اشرف گزرانیده بانعام هزار روپیه عزّ امتیاز اندوخت – میرزا خان نبیرهً عبد الرحیم خانخانان بخدمت قلعداريً احمد نگر از انتقال احمد خان نیازي و ملتفت خان خلف اعظم خان بخدمت دیوانيً خاندیس و برادرس مغل خان بصوبهداريَ تته سر بلند گردیدند – شب یازدهم که لیلة البرات بود مبلغ مقرر به نیازمندان و محتاجان کشمیر قسمت فرموده با پردگیان شبستان دولت بتماشای چراغان بساتین دل و اطراف آن و تفّرج سفاین که بروش غرین روشن شده بود پرداختن – هژدهم بسیر تالاب مفاپور که گلگشت آن قطعهً دلنشین و تفرج عین ماء معین یاد از خوشي و دلکشيً ارم مي دهد بر کشتي تشریف فرمودند – شب هنگام تماشای چراغان بر کوهچهً آن روی آب که ملازمت ملکه دوران نموده بودند فرمودند – روز دیگر کشتي سوار بشهر معاودت فرموده بیست و هفتم چون از عرضداشت آدم خان تبّتي بعرض مقدّس رسید که میرزايً نابکار با توابع راه فرار سرکرده و تبّت بتصرف بندهای درگاه آمده او را از اصل و اضافه بمنصب هزاري پانصد سوار سر افراز ساخته و لایت تبّت که هشتاد لک دام جمع دارد در جاگیر او و برادرانش بطریق وطن مرحمت نمودند و بکب اندر ماده فیل و هزار * روپیه نقد مرحمت شد

This is a selection from the original text

Keywords

دولتخانه, رعایا, رعایا, رعایا, چناب

Source text

Title: Amal-I-Salih:Vol.3

Author: Muhammad Salih Kambo

Editor(s): Ghulam Yazdani

Publisher: Asiatic Society

Publication date: 1939

Original compiled c.1660

Place of publication: Calcutta

Provenance/location: This text was transcribed from images available at the Digital Library of India: http://www.dli.ernet.in/. Original compiled c.1660

Digital edition

Original author(s): Muhammad Salih Kambo

Original editor(s): Ghulam Yazdani

Language: Persian

Selection used:

  • 1 ) pages 124 to 127

Responsibility:

Texts collected by: Ayesha Mukherjee, Amlan Das Gupta, Azarmi Dukht Safavi

Texts transcribed by: Muhammad Irshad Alam, Bonisha Bhattacharya, Arshdeep Singh Brar, Muhammad Ehteshamuddin, Kahkashan Khalil, Sarbajit Mitra

Texts encoded by: Bonisha Bhattacharya, Shreya Bose, Lucy Corley, Kinshuk Das, Bedbyas Datta, Arshdeep Singh Brar, Sarbajit Mitra, Josh Monk, Reesoom Pal

Encoding checking by: Hannah Petrie, Gary Stringer, Charlotte Tupman

Genre: India > chronicle histories

For more information about the project, contact Dr Ayesha Mukherjee at the University of Exeter.

Acknowledgements